Κάθε μέρα τουλάχιστον καμία εκατοστή Έλληνες ανά την χώρα (συχνά και εγώ ο ίδιος) ρίχνουμε μια κατάρα στις ΗΠΑ, έτσι...για να πάει καλά η μέρα! Είναι δεδομένο ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν αυτή τη στιγμή τη μοναδική υπερδύναμη του πλανήτη. Τη μοναδική χώρα που συνδυάζει τεράστια οικονομική και στρατιωτική ισχύ, που μπορεί να επηρρεάζει με τις επιλογές τις πολλά κράτη -δορυφόρους και να επεμβαίνει (συχνά τελείως απροκάλυπτα) στις εσωτερικές υποθέσεις άλλων χωρών για να διασφαλίζει τα συμφέροντα της. Όπως είναι λόγικο αυτό δημιουργεί μια αντιπάθεια σε πολλούς ανθρώπους ανά τον κόσμο, αντιπάθεια που επεκτείνεται συχνά και κατά των πολιτών των ΗΠΑ, οι οποίοι συνήθως δεν έχουν ιδέα τι γίνεται εκτός των ορίων της πολιτείας που ανήκουν (ούτε κάν της χώρας!).
Είναι δικαιολογημένη λοιπόν αυτή η αντιμετώπιση για τις ΗΠΑ; Καταρχάς, να κάνουμε μια παραδοχή : Από τη στιγμή που ξεκίνησε η βιομηχανική επανάσταση και το διεθνές εμπόριο, ήταν δεδομένο ότι κάποια στιγμή οι συσχετισμοί δυνάμεων θα ανατρέπονταν και θα υπήρχε μια δύναμη μεγαλύτερη από τις άλλες. Από εκεί και περά ας σκεφτούμε τι θα συνέβαινε στα παρακάτω θεωρητικά ενδεχόμενα:
1. Αν η Αμερικάνικη Επανάσταση είχε καταπνιγεί και η Αγγλία είχε διατηρήσει την κυριαρχία της. Τότε πιανότατα αυτή θα ήταν η σύγχρονη υπερδύναμη. Πάνω κάτω τα πράγματα θα ήταν τα ίδια, με τη (σημαντική) διαφορά ότι οι Άγγλοι κυβερνώνται διαχρονικά από 'γαλαζοαίματους', οι ταξικές διαφορές είναι σαφώς πιο σημαντικές εκεί και συνπεπώς διακατέχονται από μια έμφυτη υπεροψία (φαίνεται άλλωστε και στο πως διοικούσαν τις αποικίες τους..). Συνεπώς θα μιλούσαμε μάλλον για μια παλαιού τύπου υπερδύναμη, αρκετά λιγότερο δημοκρατική και πιο συντηρητική στη διακυβέρνηση από αυτή των ΗΠΑ.
2. Αν ο Ναπολέοντας δεν έχανε στο Βατερλώ, δεν πουλούσε τη Λουιζιάνα στους Αμερικάνους, και η Γαλλία είχε καταφέρει να κατακτήσει το μεγαλύτερο κομμάτι της Ευρώπης (μαζί και τη Μ.Βρετανία). Τότε η Ευρώπη (και ένα κομμάτι της Αμερικής) θα ήταν βασικά Γαλλική επαρχία. Κατά πάσα πιθανότητα η Ευρώπη θα είχε ενωθεί πολύ νωρίτερα και θα ονομαζόταν Γαλλική αυτοκρατορία. Θα έχανε όμως μεγάλο κομμάτι της πολυπολιτισμικότητας της (καθώς είναι γνωστός ο Γαλλικός σωβινισμός) και οι γαλλικές τέχνες θα κυριαρχούσαν. Οι αποικίες των Γάλλων δεν θα ελευθερώνονταν και η Βόρεια Αφρική θα ενσωματωνόταν στην Γαλλική Αυτοκρατορία. Με λίγα λόγια: μοναρχία σε μεγάλη κλίμακα.
3. Αν ο Χίτλερ κέρδιζε τον πόλεμο (δηλαδή αν έχανε 1 εβδομάδα λιγότερη στην Ελλάδα...) και η Γερμανία νικούσε στη Ρωσσία, θα μίλουσαμε για μια αδιανόητα μεγάλη ναζιστική αυτοκρατορία, που θα εκτεινόταν από τον Ατλαντικό μέχρι τον Ειρηνικό ωκεανό, έχοντας μέσα της όλη την Ευρώπη και την Σ. Ένωση! Νομίζω δεν χρειάζεται να επεκταθώ...
4. Αν η Σοβιετική Ένωση δεν διαλυόταν και τελικά υπερίσχυε των ΗΠΑ. (μάλλον δύσκολο σενάριο), τότε, η βασική υπερδύναμη θα ήταν υπό κομμουνιστικό καθεστώς. Το ανατολικό μπλόκ θα διευρυνόταν, το Τείχος δεν θα έπεφτε ποτέ, και υπό την έντονη πίεση των αντιφατικών καθεστώτων ο Γ' Παγκόσμιος μάλλον δεν θα αργούσε να έρθει.
5. Αν η Κίνα είχε κερδίσει τον 1ο (κυρίως) και τον 2ο (που βγήκε ισοπαλία) Σινο-Ιαπωνικό πόλεμο με την Ιαπωνία και την προσαρτούσε στα εδάφη της μαζί με την Β.Κορέα. Τότε θα δημιουργούταν μια ασιατική υπερδύναμη με απεριόριστα αποθέματα και ανθρώπινο δυναμικό, μοναρχικού-απολυταρχικού τύπου η οποία (βάσει της ιστορίας της Κίνας) αργά η γρήγορα θα γινόταν επεκτατική προς δυσμάς. Ίσως το 2ο χειρότερο σενάριο μετά τον Χίτλερ..
Όπως και να έχει, είναι εμφανές ότι, δεδομένου της ύπαρξης μιας τουλάχιστον υπερδύναμης, τα πράγματα με τις ΗΠΑ στη θέση αυτή είναι μάλλον καλύτερα από ότι αν είχαμε κάποιον άλλον. Όντας μια νέα, δημοκρατική χώρα που δημιουργήθηκε από μετανάστες και γενικότερα από φτωχούς ανθρώπους, δεν διακατέχεται (στον ίδιο βαθμό τουλάχιστον) από σύνδρομα προσάρτησης εδαφών και δημιουργίας αυτοκρατοριών, ούτε κυβερνάται από απολυταρχικό καθεστώς, το οποίο να συμβάλλει προς την κατεύθυνση αυτή. Σίγουρα κάνει χρήση της δύναμης της για επιβολή των συμφερόντων της και σίγουρα οι ηγέτες της έχουν τελέσει πολιτικά εγκλήματα κατά καιρούς. Ιστορικά παρόλα αυτά , καμία μεγάλη δύναμη δεν ήταν ποτέ ειρηνική και αμέτοχη. Σύνηθως, όσο μεγαλύτερη η χώρα, τόσο πιο βίαιες οι επεμβάσεις. Αναλογικά λοιπόν, και σε σχέση με τα εναλλακτικά σενάρια, οι ΗΠΑ θεωρώ ότι μάλλον είναι η λιγότερο κακή υπερδύναμη που θα μπορούσαμε να έχουμε...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου